Een xylotheek is een houtverzameling, maar dat klinkt wat lomp. Specifiek worden er kistjes mee bedoeld die de vorm van een boek hebben. Elk boek is gewijd aan een boomsoort. De rug is meestal beplakt met bast en voorzien van een etiket. Doe je zo’n ‘boekkistje’ open, dan tref je er een vergaarsel aan dat een beeld geeft van de boom buiten: er zijn twijgjes, stukjes van de wortel, vruchten, een zaailing, bloemen en soms een stopflesje met stuifmeel. In de Baarnse boeken zijn ook per boom stukjes houtskool, as, kernhout en rechte en schuine doorsnedes van een tak opgenomen. Het is wel duidelijk: het aanleggen van een xylotheek was een ernstige aangelegenheid.
De Xylotheek van Schlümbach is een bijzondere houtverzameling in boekvorm uit 1790. Xylon is het Griekse woord voor hout. Elk ‘boek’ is gemaakt van een houtsoort. Koning Lodewijk Napoleon gaf deze collectie in 1809 aan de universiteit van Leiden. Sinds 1980 is de Xylotheek te zien in het kasteel, in een speciale klimaatkast.

begane grond

permanent